Ochrona małoletnich

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH w kościelem rektorskim Świętej Trójcy w Gdańsku,  Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce (Franciszkanów) w Gdańsku.

STANDARDY OCHRONY

MAŁOLETNICH

w Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego

Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych

w Polsce (Franciszkanów) w Gdańsku

Gdańsk, sierpień 2024 r.

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

 

Wprowadzenie Ministra Prowincjalnego

W naszej posłudze kapłańskiej i działalności statutowej Prowincji, potrzeby

dzieci są jednymi z priorytetowych, a ich dobro - kwestią najwyższej wrażliwości

franciszkańskiego sumienia. Za św. Janem Pawłem II powtarzamy bowiem, że „(…)

człowiek jest pierwszą i główną drogą Kościoła, a dziecko stanowi drogę wyjątkową,

nadzieję i przyszłość świata”. Toteż troska o dziecko jest „podstawowym

sprawdzianem stosunku człowieka do człowieka”.1 Jednocześnie pragniemy

wypełniać słowa Jezusa skierowane do swoich Uczniów, ale i zarazem do nas tu i teraz

-

„pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszkadzajcie im; do takich bowiem

należy królestwo Boże.”2

Papieskie słowa i Jezusowa filozofia postępowania wobec dzieci w połączeniu

z wymogami prawa powszechnego stanowią nader wymagający sprawdzian dla nas

i całego duszpasterstwa. Słowa te są wezwaniem do zachowania wyjątkowej

roztropności w kształtowaniu relacji z dziećmi, aby nie zniszczyć w nich tego,

co najcenniejsze - miłości, bezpieczeństwa i niewinności, a z drugiej strony - wskutek

nadmiernej zachowawczości, nadinterpretacji i formalizmu nie zabraniać im zbliżać się

do Jezusa. Toteż wszystkim naszym działaniom na rzecz ochrony dzieci musi

towarzyszyć owa roztropność, tj. zdrowy rozsądek w doborze najbardziej adekwatnych

i skutecznych środków do osiągania pożądanych celów, a także wielkie wyczucie

realizmu życiowego i takie postępowanie, które w konkretnych warunkach pozwoli

zdziałać jak najwięcej dobrego. W tej samej mierze potrzebna jest naszemu powołaniu

ewangeliczna „nieskazitelność gołębi”3, a więc łagodność i delikatność z jednej strony

oraz stanowczość i bezkompromisowość wobec wszelkiej krzywdy i braku miłości do

dzieci - z drugiej strony. Szczególnie bliski nam św. Franciszek z Asyżu zachęca

bowiem, abyśmy nie oddzielali prostoty gołębi od roztropności wężów, które wybitny

Nauczyciel połączył swymi błogosławionymi ustami”.4

Bycie mniejszym w naszym franciszkańskim zakonie to dostrzeganie potrzeb

tych najbardziej potrzebujących i najmniejszych w „oczach” świata, a najbardziej

1 M. Oroń, M. Stojowska KUL „Jan Paweł II o dzieciach: to dorośli jutra”, źródło:

https://www.vaticannews.va/pl/watykan/news/2024-06/jan-pawel-ii-o-dzieciach-to-dorosli-jutra.html, dostęp:

25.07.2024 r.

2 Ewangelia wg św. Marka 10,14; źródło: https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=309.

3 Ewangelia wg św. Łukasza 10,16; źródło: https://wbiblii.pl/szukaj/Mt+10%2C16.

4 św. Bonawentura (Życiorys Większy XI, 1); źródło: https://franciszkanie.com/index.php/2022/02/badzcie-wiec-

roztropni-jak-weze/.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 3 z 47

bezbronne są dzieci - ufne, wrażliwe i spragnione miłości. Ich rozwój i bezpieczeństwo

są najwyżej piramidy potrzeb, które stara się zaspakajać Prowincja poprzez różne

działania i dzieła szczególne. Tej kwestii nie wolno nam zaniedbać, popadając

w formalizm lub zastępując otwartość serca i dotychczasowe zaangażowanie

asekuracją przed wymagającą literą prawa. Nasze działania muszą pozostać więc

niezmienne, wszechstronne, otwarte na różnorakie potrzeby dzieci, a franciszkańską

postawę wobec nich musi cechować czułość, delikatność i pełne poświęcenie.

Jednocześnie musimy być nadzwyczaj czujni na najdrobniejsze odstępstwa od zasady

działania z najwyższą wrażliwością i tylko dla dobra dzieci.

Każdy z naszych Braci powyższe zasady ma niejako zapisane we

franciszkańskim DNA, ale czyniąc zadość wymogom prawa powszechnego na mocy

wydanego dekretu ustanawiam specjalny dokument pod nazwą: „Standardy ochrony

małoletnich w Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu Braci Mniejszych

Konwentualnych w Polsce (Franciszkanów) w Gdańsku”, który normuje kierunkowe

wytyczne i podstawowe założenia w tym zakresie oraz zasady postępowania i

procedury związane z urzeczywistnianiem w naszej codziennej posłudze i pracy

apostolskiej troski o najmłodszych we wszystkich aspektach ich egzystencji.

Jednocześnie zobowiązuję wszystkich Braci do bezwzględnego przestrzegania

ustanowionych Standardów oraz zapewnienia dostępności do nich w wymaganej

formie, stosownie do pełnionych funkcji i obowiązków. Pozostawiam również

wszystkim Barciom moralną powinność wnikliwego badania, czy osoby spoza Zakonu,

które angażują się w jakiekolwiek dzieła i inicjatywy podejmowane przez Prowincję na

rzecz małoletnich, dają rękojmię działania w najlepszym interesie i wyłącznie dla ich

dobra oraz do bezzwłocznego reagowania na wszelkie, nawet najdrobniejsze,

symptomy naruszenia wydanych Standardów.

Niech troska o dzieci będzie dla Braci najwyższą wartością, która obroni się

sama w sobie, jeśli każdy będzie pilnie strzec wrażliwości swojego sumienia. Wszakże

spisane Standardy niech służą swoją użytecznością jako uporządkowany zbiór zasad

i formalnych procedur, a dla otoczenia będą deklaracją zaangażowania naszej

franciszkańskiej wspólnoty w tworzenie najwyższych standardów ochrony dzieci,

czynienia wszystkiego dla ich pożytku i wspierania ich wszechstronnego rozwoju.

o. Wojciech Kulig

Minister ProwincjalnySTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 4 z 47

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie Ministra Prowincjalnego ..................................................................... 2

I. Postanowienia ogólne.............................................................................................. 6

Założenia polityki na rzecz ochrony małoletnich...................................................... 6

Wyjaśnienie pojęć i skrótów stosowanych w Standardach ...................................... 8

Charakter prawny i podstawy wydania Standardów .............................................. 11

Zakres podmiotowy i przedmiotowy Standardów .................................................. 14

II. Podstawowe potrzeby i prawa małoletnich ........................................................... 17

III. Kodeks norm i zasad ochrony potrzeb i praw małoletnich ................................... 18

Zapisy ogólne kodeksu norm i zasad .................................................................... 18

Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim ....................................................... 19

Zasady korzystania wszelkich urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci

Internetu oraz ochrony małoletnich chroniącymi przed treściami szkodliwymi

i zagrożeniami w sieci ........................................................................................... 20

IV. Procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub

posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego ................................................... 21

Powzięcie informacji o przemocy .......................................................................... 21

Działania formalno-prawne .................................................................................... 24

Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia .......... 25

IV. Organizacyjny i kompetencyjny schemat odpowiedzialności w zakresie

ochrony małoletnich .................................................................................................. 26

Zakres odpowiedzialności Prowincji ...................................................................... 26

Poszerzanie świadomości w odpowiedzialności zbiorowej ................................... 28

VI. Obowiązki regulacyjnej i dokumentacyjne Prowincji w zakresie ochrony

małoletnich ............................................................................................................... 29

Zasady zatrudniania pracowników Prowincji ......................................................... 29

Sposób dokumentowania ujawnionych zdarzeń .................................................... 31

Zasady przeglądu i aktualizacji Standardów ......................................................... 31STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 5 z 47

Zasady ochrony danych osobowych i wizerunku małoletnich ............................... 32

VIII. Postanowienia końcowe i implementujące ........................................................ 33

Zastosowanie do osób świeckich .......................................................................... 33

Zastosowanie do osób duchownych ...................................................................... 33

Zapisy ogólne ........................................................................................................ 34

Załączniki: ................................................................................................................. 35STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 6 z 47

I. Postanowienia ogólne

Założenia polityki na rzecz ochrony małoletnich

§ 1

1. Troska o ostatnich i najmniejszych zakorzeniona we franciszkańskich regułach

jest pielęgnowana, promowana i nieustannie pogłębiana przez Zakon Braci

Mniejszych Konwentualnych w działalności apostolskiej oraz poprzez różne

dzieła edukacyjne, wychowawcze i dobroczynność.

2. Wspólnota franciszkańska od zawsze stara się z czujnością i wnikliwością

rozpoznawać zagrożenia wobec małoletnich, tworzyć i stosować adekwatne

procedury zapobiegania im oraz radykalnie przeciwstawiać się nadużyciom,

szczególnie w sferze seksualnej, zarówno wewnątrz Zakonu, jak

i w środowiskach, z którymi wchodzi w różnorakie interakcje w związku

z prowadzeniem własnych dzieł i uczestnictwem w inicjatywach świeckich.

3. Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych zapewnia także odpowiednią

i bezzwłoczną reakcję na wszelkie przejawy krzywdzenia małoletnich, zarówno

ze strony członków wspólnot życia konsekrowanego, jak i różnych form

organizacji życia apostolskiego funkcjonujących przy Zakonie zgodnie

z przepisami prawa kanonicznego i z uwzględnieniem wymogów prawa

świeckiego.

4. Prowincja wpisując się bez wyjątku w założenia, o których mowa w ust. 1-3,

prowadzi wieloaspektową politykę gwarantującą możliwie najwyższy poziom

ochrony małoletnich i osób bezradnych.

5. Wdrażane w tym zakresie procedury i wydawane dokumenty, w tym niniejsze

Standardy, mają charakter informacyjny, prewencyjny i naprawczy oraz ustalają

reguły proceduralne w przypadku stwierdzenia nadużyć lub naruszeń

ustalonych zasad postępowania w sprawach, które są poruszone w tych

dokumentach.

6. Prowincja kieruje się w polityce zwalczania wszelkiego rodzaju nadużyć

względem małoletnich przede wszystkim zasadą:

1) transparentności, stosując jasne i zrozumiałe dla adresatów normy

postępowania w przypadkach podejrzenia lub stwierdzenia nadużyć wobec

dzieci i młodzieży,STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 7 z 47

2) adekwatności, przyjmując takie zasady, które w sposób możliwie

najskuteczniej będą zapobiegać wszelkim formom nadużyć w przyszłości

i pozwolą unikać podejrzeń o nadużycia we wspólnocie franciszkańskiej,

3) konsekwentności, nie czyniąc żadnych wyjątków lub kompromisów

w przypadku zidentyfikowania nadużyć.

7. W pracy duszpasterskiej, wychowawczej, edukacyjnej i dobroczynnej na rzecz

osób małoletnich, wszyscy członkowie wspólnoty Prowincji, stosownie do

powierzonych obowiązków, kierują się dyrektywami kościelnymi i zakonnymi, a

w codziennej służbie i powołaniu stosują się do upomnienia św. Jana Pawła II,

aby nigdy nie milczeć i nie być obojętnym wobec krzywdy, cierpienia i spychania

niewinnych dzieci na margines oraz ranienia ich ludzkiej godności.5

8. We wszelkich relacjach, w tym duszpasterskich z małoletnimi członkowie

wspólnoty franciszkańskiej Prowincji przestrzegają norm moralnych i etycznych

z radykalną stanowczością, a ich postępowanie w każdym wymiarze tych relacji

jest urzeczywistnianiem pełnej ochrony i poczucia bezpieczeństwa dzieci

i młodzieży.

9. Niedopuszczalne są wszelkiego rodzaju manipulacje, niejednoznaczność

zachowania, działania podstępne lub wprowadzające w błąd, a przede

wszystkim jakiekolwiek niemoralne zachowania i nadużycia swojej władzy,

przewagi emocjonalnej lub stanu prowadzące do skrzywdzenia małoletniego.

10. Każdy z Braci przyjmuje osobistą odpowiedzialność za pracę duszpasterską,

wychowywanie i sprawowanie pieczy nad dziećmi oraz za inne formy działania

na ich rzecz, jakkolwiek obszary te podlegają również hierarchicznej i

organizacyjnej odpowiedzialności władz Prowincji i bezpośrednich

przełożonych, względnie członków wspólnoty wyznaczonych do pełnienia

szczególnych funkcji na rzecz ochrony małoletnich.

11. Władze Prowincji zapewniają przejrzystość we wszelkich formach kontaktu

z małoletnimi oraz stoją na straży wartości i zasad, których celem jest ochrona

5 Św. Jan Paweł II , Ochrona dzieci i młodzieży, Przemówienie do uczestniczek światowej konferencji

parlamentarzystek, 18.10.2004; źródło:

https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/parlamentarzystki_dzieci_18102004

Punktem odniesienia do stanowienia skutecznych praw chroniących dzieci była dla Św. Jana Pawła II

maksyma Juwenalisa „maxima debetur puero reverentia”, tj. „największy szacunek należy się dziecku”

- por. Satyry, XIV, 47), źródło: https://www.portel.pl/spoleczenstwo/jan-pawel-ii-o-kwestiach-

spolecznych-cz-2/48928.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 8 z 47

dzieci i młodzieży, a także czuwają nad wypełnianiem zobowiązań i składanych

deklaracji, a w zakresie niezbędnym podejmują odpowiednie i konieczne

działania zaradcze, aby uniknąć jakichkolwiek podejrzeń w stosunku do

członków wspólnoty prowincjalnej o zamiary i czyny moralnie naganne wobec

małoletnich.

Wyjaśnienie pojęć i skrótów stosowanych w Standardach

§ 2

Użyte w niniejszych Standardach pojęcia i skróty oznaczają:

1. bezpośredni przełożony - gwardian w stosunku do wspólnoty klasztornej,

kierownik jednostki organizacyjnej względem pracowników i osób

współpracujących z tą jednostką, magister postulatu względem postulantów

oraz Minister Prowincjalny wobec wszystkich pozostałych członów wspólnoty,

w tym członków Zarządu oraz kierujących jednostkami lub dziełami

szczególnymi Prowincji, a także wobec osób zatrudnionych bezpośrednio przez

Prowincję lub z nią współpracujących,

2. cyberprzemoc - wszelka przemoc z użyciem technologii informacyjnych

i komunikacyjnych, w szczególności w formie komunikatorów, czatów, stron

internetowych, mediów społecznościowych, blogów, SMS-ów i MMS-ów, która

może mieć formę wulgarnych wiadomości, obraźliwych komentarzy (hejt,

trolling), rozpowszechniania zdjęć ukazujących dziecko w niekorzystnym

świetle, zastraszania, śledzenia (cyberstalking), ujawniania tajemnic (outing)

itp.,

3. czynniki ryzyka krzywdzenia dziecka - czynniki wynikające z warunków, różnych

sytuacji oraz sposobu funkcjonowania rodziny zwiększające

prawdopodobieństwo, że dziecko doświadczy intencjonalnego lub

nieintencjonalnego krzywdzenia, nieodpowiednich dla niego wpływów, które

mogą spowodować zaburzenia w przebiegu jego rozwoju,

4. członek wspólnoty lub Brat - kapłani, bracia bez święceń kapłańskich,

postulanci i nowicjusze będący pod jurysdykcją Prowincji św. Maksymiliana

Marii Kolbego Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku,STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 9 z 47

5. dane osobowe dziecka - wszelkie informacje umożliwiające identyfikację

dziecka, zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych, w tym

jego imię i nazwisko oraz wizerunek,

6. interwencja - proces mający na celu doprowadzenie do korzystnej zmiany

sytuacji dziecka, poprzez wyeliminowanie krzywdzenia i zapewnienie dziecku

bezpieczeństwa wskutek szybkiej i skutecznej reakcji,

7. krzywdzenie dziecka - każde zamierzone lub niezamierzone działanie osoby

dorosłej bądź społeczności, które ma szkodliwy wpływ na zdrowie, rozwój

fizyczny lub psychospołeczny dziecka, w tym w szczególności popełnienie

czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek

osobę,

8. małoletni (dziecko) - każda osoba od urodzenia do ukończenia 18 roku życia,

9. opiekun małoletniego - osoba uprawniona do reprezentacji dziecka

i stanowieniu o dziecku, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny,

10. osoba dopuszczona do działalności z małoletnim - w szczególności

wychowawca, nauczyciel, duszpasterz, opiekun, trener, instruktor, lider,

zastępowy, druh, pielęgniarka, którzy spełniają określone w ustawie

Standardach kryteria,

11. osoba odpowiedzialna za Standardy - Minister Prowincjalny albo inna osoba

wyznaczona przez niego do sprawowania nadzoru nad realizacją Standardów

ochrony małoletnich,

12. osoba współpracująca - osoba wykonująca pracę lub indywidualne zadania albo

czynności na rzecz Prowincji na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło lub

innej umowy cywilnoprawnej albo w formie grzecznościowej lub wolontariatu,

13. osoba zaufana - osoba wyznaczona przez Ministra Prowincjalnego

odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach dotyczących

przemocy wobec małoletnich,

14. parafia - parafia działająca przy Klasztorze OO. Franciszkanów,

15. pracownik - osoba zatrudniona przez Prowincję na podstawie umowy o pracę,

16. proboszcz - członek wspólnoty pełniący rolę proboszcza parafii działającej przy

Klasztorze OO. Franciszkanów,STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 10 z 47

17. przedstawiciel ustawowy - rodzic dziecka lub opiekun prawny ustanowiony

przez sąd, w sytuacji, gdy rodzicom nie przysługuje władza rodzicielska lub gdy

rodzice nie żyją,

18. przemoc duchowa - odwoływanie się do przekonań religijnych i wiary osoby w

celu wyrządzenia jej szkody,

19. przemoc emocjonalna - każdy akt powodujący naruszenie godności osobistej

dziecka, ukierunkowany na wyrządzenie mu krzywdy, tj. poniżanie,

krytykowanie, upokarzanie lub ośmieszanie dziecka, a także brak

odpowiedniego wsparcia i uwagi, powodujące obniżenie jego poczucia

wartości,

20. przemoc fizyczna wobec dziecka - każda forma fizycznego przymusu lub

przemocy ze strony rodzica lub opiekuna, czyli osoby odpowiedzialnej za

dziecko, która prowadzi do urazu fizycznego lub psychicznego albo wiąże się z

ryzykiem takiego urazu,

21. przemoc psychiczna (emocjonalna) wobec dziecka - niefizyczna, szkodliwa

interakcja pomiędzy dzieckiem a rodzicem lub opiekunem, obejmująca zarówno

działania, jak i zaniechania,

22. przestępstwo na szkodę dziecka - przestępstwa wymienione w art. 197–200b i

art. 202 Kodeksu karnego popełnione na szkodę małoletniego,

23. standardy - niniejsze „Standardy ochrony małoletnich w Prowincji Św.

Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w

Polsce (Franciszkanów) w Gdańsku”,

24. standardy ochrony dzieci - zbiór zasad funkcjonujących w Prowincji, które

odzwierciedlają politykę prowadzoną na rzecz ochrony dziecka i zapewnienia

mu pełnego bezpieczeństwa i prawidłowego rozwoju,

25. ustawa - ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom

przestępczością na tle seksualnym (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 560),

26. wspólnoty parafialne - działające w ramach Prowincji wspólnoty i grupy

świeckich należące do ruchów kościelnych i franciszkańskich, gromadzące

dzieci i młodzież, a w szczególności Ruch Światło-Życie i działające w ramach

jego wspólnoty oazowe tworzące Oazę Wielką Sychem oraz Liturgiczna Służba

Ołtarza,STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 11 z 47

27. wykorzystanie seksualne - wciąganie dziecka w sferę aktywności seksualnej,

nieadekwatnej do jego etapu rozwojowego, w sferę działań, których ono nie

rozumie i nie jest w stanie zaakceptować i które naruszają jednocześnie normy

prawne i społeczne,

28. zaniedbanie - brak zapewnienia podstawowych potrzeb dziecka przy

jednoczesnej możliwości zaspakajania tych potrzeb przez osoby

odpowiedzialne, które mają odpowiednie środki, wiedzę i dostęp do usług;

dotyczy to m.in. jedzenia, ubrania, higieny, nadzoru lub schronienia, jak również

brak ochrony dziecka przed narażeniem na niebezpieczeństwo,

29. zespół do spraw prewencji - zespół powołany przez Ministra Prowincjalnego

w celu troski o ochronę dzieci w ramach duszpasterstwa i wspólnot

franciszkańskich,

30. zgoda rodzica małoletniego - zgoda co najmniej jednego z rodziców dziecka lub

opiekuna prawnego.

Charakter prawny i podstawy wydania Standardów

§ 3

1. Standardy stanowią wewnętrzny dokument, który zawiera kierunkowe wytyczne

polityki na rzecz zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa małoletnim, a także

określa prawne i pozaprawne mechanizmy ograniczające zagrożenia związane

z jakąkolwiek formą krzywdzenia dzieci oraz formalne procedury postępowania

w przypadku naruszenia niniejszych Standardów i nadużyć względem

małoletnich.

2. Celem Standardów jest zapewnienie dzieciom bezpiecznego środowiska oraz

niwelowanie potencjalnych zagrożeń przeciwko ich życiu, zdrowiu

i dobrostanowi podczas pracy duszpasterskiej oraz różnorakich inicjatyw

podejmowanych przez Prowincję w zakresie statutowej działalności, związanej

z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, rozwojem duchowym lub realizacją

innych zainteresowań dzieci i młodzieży.

3. Standardy stanowią odzwierciedlenie transparentnej polityki prowadzonej przez

Prowincję na rzecz osób małoletnich, z dbałością o jasny i zrozumiały przekaz

dla wszystkich adresatów, w tym osób zaangażowanych w działania Prowincji,

o których mowa w ust 2.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 12 z 47

§ 4

1. Standardy nie zastępują obowiązującego prawa kanonicznego i świeckiego, ale

będąc ich uzupełnieniem, stanowią wypełnienie obowiązku ustawowego

wynikającego z art. 22b-22c w ustawie z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu

zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 560)6

.

2. Standardy stanowią jeden ze szczególnych środków ochrony małoletnich

w rozumieniu ustawy przywołanej w ust. 1 i jednocześnie pełnią rolę, o której

mowa w ust. 4.

3. Standardy uwzględniają „Wytyczne ochrony małoletnich i osób bezradnych

przed nadużyciami seksualnymi i procedury do zastosowania w przypadku

zgłoszenia przestępstwa”, wydane przez Ministra Generalnego Zakonu Braci

Mniejszych Konwentualnych za zgodą definitorium generalnego z dnia 26 maja

2023 r., a także inne dokumenty kościelne ustanowione w tym zakresie.

4. Standardy pełnią dwojaką funkcję, będąc w zależności od zagadnień w nich

uregulowanych:

1) rekomendacją stosowania dobrych praktyk i jednym ze środków

wzmacniających ochronę małoletnich, wskazując przełożonym

i wszystkim braciom Zakonu reguły postępowania i działania zaradcze

wobec zagrożeń w tej sferze,

2) bezwzględnie obowiązującymi nakazami w zakresie dotyczącym

nadużyć seksualnych i innych form krzywdzenia dzieci,

a w szczególności zasad interwencji, procedur zgłaszania nadużyć i

przestępstw popełnionych przez członków wspólnoty.

5. W zakresie, o którym mowa w ust. 4 pkt 2 żaden członek wspólnoty, poza

Ministrem Prowincjalnym i działającym z nim Definitorium, nie jest uprawniony

do zmiany ustalonych nakazów postępowania, czynienia od nich wyjątków, ani

do ustalania innego trybu lub procedury niż określone w Standardach.

6. Minister Prowincjalny jest uprawniony do wyłącznej i ostatecznej interpretacji

zasad i pojęć określonych w Standardach, a wszyscy członkowie wspólnoty

są zobowiązani kierować się nią i stosować ją w praktyce.

6 Nowe przepisy dodano w drodze ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny

i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606).STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 13 z 47

§ 5

1. Standardy stanowią dokument ramowy i nadrzędny w stosunku do wszystkich

wytycznych, kodeksów i standardów, określanych dalej zbiorczym pojęciem

„Kodeksy”, wydawanych wewnątrz struktury organizacyjnej Prowincji.

2. Jednostki organizacyjne Prowincji, których celem statutowym jest prowadzenie

działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, rozwojem

duchowym, realizacją różnych zainteresowań dzieci i młodzieży lub

świadczeniem usług noclegowych wydają własne Kodeksy, które są

skonkretyzowaniem i uzupełnieniem niniejszych Standardów, stosownie do

charakteru i specyfiki prowadzonej przez siebie działalności.

3. Kodeksy, o których mowa w ust. 2 opracowują i wydają osoby kierujące

jednostkami organizacyjnymi lub za nie odpowiedzialne w ramach funkcji

powierzonych przez Ministra Prowincjalnego.

4. Osoby wymienione w ust. 3 odpowiadają także za:

1) udostępnienie Kodeksów w trybie określonym w niniejszych

Standardach i publikację ich wersji skrótowych na stronie internetowej,

2) podawanie Kodeksów do wiadomości ich adresatom, w tym

pracownikom jednostki organizacyjnej Prowincji i osobom z nią

współpracującym, a także za pozyskiwanie i przechowywanie deklaracji

respektowania Kodeksów oraz innej dokumentacji wymaganej

postanowieniami tych Kodeksów lub niniejszych Standardów,

3) dokonywanie rocznych przeglądów i aktualizacji Kodeksów oraz

raportowanie wyników z przeglądów Ministrowi Prowincjalnemu.

5. Kodeksy wydawane przez jednostki organizacyjne Prowincji podlegają kontroli

i wymagają zatwierdzenia przez Ministra Prowincjalnego i jego definitorium.

6. Kodeksy, o których mowa w ust. 2 nie mogą zawierać postanowień

zmieniających procedury i zasady, o których mowa w § 4 ust. 4 pkt 2

Standardów.

§ 6

1. Na terenie Parafii działających przy klasztorach OO. Franciszkanów

wchodzących w skład struktury organizacyjnej Prowincji stosuje się wytyczne

dotyczące ochrony małoletnich wydawane przez hierarchię Kościoła zgodnie

z właściwością danej archidiecezji lub diecezji.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 14 z 47

2. Gwardiani pełniący funkcję proboszcza są zobowiązani do ich udostępniania

i respektowania wytycznych, o których mowa w ust. 1 w zakresie

duszpasterstwa i wspólnot parafialnych z zastrzeżeniem § 9 ust. 4-7.

3. W kwestiach, których nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć według

wytycznych, o których mowa w ust. 1, Gwardian zasięga opinii Ministra

Prowincjalnego.

4. O uzasadnionym podejrzeniu popełnienia lub o popełnieniu przestępstwa na

szkodę dziecka na terenie Parafii działającej w obrębie klasztoru Prowincji

albo zgłoszenia innego nadużycia, którego dopuścił się jeden z Braci

względem osoby małoletniej, niezależnie od procedur określonych w

wytycznych, o których mowa w ust. 1, Gwardian bezzwłocznie informuje

Ministra Prowincjalnego.

Zakres podmiotowy i przedmiotowy Standardów

§ 7

Zakres przedmiotowy Standardów obejmuje zagadnienia wymienione w art. 22c ust. 1

ustawy i jest dostosowany do specyfiki działania Prowincji jako kościelnej osoby

prawnej. Standardy określają w szczególności:

1) zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a członkami

wspólnoty i osobami współpracującymi z Prowincją,

2) zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia

krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego,

3) procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu

popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, i innych zawiadomień

zgodnie z ustawą, a także za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”,

4) zasady przeglądu i aktualizacji Standardów,

5) zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie członków

wspólnoty do stosowania standardów i wdrożenie niezbędnych procedur,

6) osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach

zagrażających małoletniemu i za udzielenie mu wsparcia,

7) sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub

zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 15 z 47

§ 8

1. Standardy obowiązują wszystkich członków wspólnoty Prowincji, niezależnie od

pełnionych funkcji w Zakonie, w tym kapłanów, braci, kleryków, nowicjuszy

i postulantów.

2. Do zasad zawartych w Standardach są zobowiązani stosować się także kapłani

i członkowie wspólnot życia konsekrowanego, nie podlegający jurysdykcyjnie

Ministrowi Prowincjalnemu, którzy zgodnie z prawem pracują lub wykonują

określone funkcje na terenie Prowincji albo przebywają w jej obrębie czasowo

w ramach odwiedzin albo w celu poratowania zdrowia lub odpoczynku

wakacyjnego. W przypadku zgłoszenia nadużycia, z udziałem tych osób sprawa

jest badana zgodnie z zapisami niniejszych Standardów, przy czym na każdym

z etapów postępowania Minister Prowincjalny informuje właściwego

przełożonego zakonnika lub kapłana o postępie sprawy.

3. Członkowie wspólnoty pracujący lub przebywający czasowo poza terenem

Prowincji, stosują zasady obowiązujące w miejscu pobytu, a gdyby takowe nie

zostały wydane - postępują według zasad określonych w niniejszych

Standardach. Powyższe odnosi się także do stosowania miejscowych zasad

interwencji i procedur zgłaszania nadużyć.

4. Wszyscy Bracia należący do wspólnoty Prowincji oraz kandydaci dopuszczeni

do odbycia formacji, zarówno w Polsce jak i za granicą, zobowiązani są do

zapoznania się ze Standardami oraz respektowania ich w pełnej rozciągłości,

chyba że zastrzeżono określone wyjątki w niniejszym dokumencie.

5. Potwierdzeniem zobowiązania, o którym mowa w ust. 4 jest złożenie

oświadczenia, o którym mowa w § 24 Standardów.

§ 9

1. Niniejsze Standardy stosuje się także względem osób świeckich, a w

szczególności pracowników zatrudnionych przez Prowincję, wolontariuszy i

osób współpracujących z nią, niezależnie od podstawy prawnej, formy

współpracy i jej natężenia, jeżeli osoby te są zaangażowane w działania

związane z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem

porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub

realizacją innych zainteresowań przez dzieci albo z opieką nad dziećmi.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 16 z 47

2. W celu zapewnienia bezpiecznego środowiska i możliwie najwyższego poziomu

ochrony małoletnich, obowiązkiem każdego przełożonego jest prowadzenie w

ramach powierzonej funkcji lub nadzorowanej jednostki organizacyjnej

Prowincji odpowiedniej polityki rekrutacyjnej osób zaangażowanych w

działalność Prowincji na rzecz i z udziałem małoletnich.

3. Do osób, o których mowa w ust. 1 stosuje się w szczególności postanowienia

zawarte w podrozdziale zatytułowanym „Zasady zatrudniania pracowników

Prowincji”

.

4. Niniejsze Standardy stosuje się wprost do wszystkich obszarów działalności

Prowincji, wymagających kontaktów z dziećmi i młodzieżą, jeżeli nie są one

prowadzone za pośrednictwem parafii, jednostek organizacyjnych lub dzieł

szczególnych mających opracowane własne wytyczne lub Kodeksy.

5. Zasada, o której mowa w ust. 4 dotyczy w szczególności wspólnoty Ruch

Światło-Życie i działającej pod jej szyldem Oazy Wielkiej Sychem oraz

Liturgicznej Służby Ołtarza, a także do innych form działania na rzecz dzieci.

6. Niezależnie od postanowień ust. 4, w ramach wspólnot wymienionych w ust. 3

i na potrzeby pojedynczych inicjatyw z udziałem małoletnich, a szczególnie

wycieczek, wyjazdów wakacyjnych i pielgrzymek wyznacza się każdorazowo

osoby odpowiedzialne spośród Braci za:

1) właściwy dobór osób pracujących z dziećmi lub sprawujących nad nimi

pieczę, a także ich weryfikację w odpowiednich rejestrach i przeszkolenie

przed dopuszczeniem do kontaktów z dziećmi,

2) sprawdzenie pod kątem bezpieczeństwa i zagrożeń dla dzieci miejsca, w

których spotyka się grupa lub wspólnota,

3) ustalenia kodeksu niedopuszczalnych zachowań, które nie są wymienione

w Standardach, a są istotne z punktu widzenia specyfiki danego

przedsięwzięcia,

4) budowanie atmosfery zaufania, tak by o ewentualnych niestosownych

zachowaniach lub nadużyciach małoletni komunikowali osobom

odpowiedzialnym,

5) angażowanie do współpracy opiekunów dzieci, w tym szczególnie rodziców

i informowanie ich o podejmowanych inicjatywach na rzecz ochrony ich

dzieci,STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 17 z 47

6) uzyskiwanie zgody rodzica lub opiekuna dziecka we wszystkich

przypadkach, gdy jest ona wymagana, a szczególnie na wyjazdy grupowe

czy rozpowszechnianie lub publikowanie wizerunku dzieci,

7) kontrolę korzystania przez dzieci z Internetu w celu eliminowania dostępu

do niedozwolonych i szkodliwych treści, a także za odpowiednie

posługiwanie się przez nie urządzeniami mobilnymi,

8) przestrzeganie zasad ochrony danych osobowych, w tym szczególnie

wizerunku dzieci.

7. Wszystkie formy zagospodarowania czasu, a szczególnie wypoczynek dzieci

powinny być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa z

zapewnieniem pełnej transparentności w organizowaniu wyjazdów i spotkań z

dziećmi.

II. Podstawowe potrzeby i prawa małoletnich

§ 10

Każdy małoletni ma określone prawa, które członkowie wspólnoty Prowincji respektują

i szanują oraz potrzeby, które pomagają im rozpoznawać i zrozumieć. Należą do nich:

Małoletni ma prawo: Małoletni ma potrzeby

poznania i ochrony swoich potrzeb i praw zaspokojenia potrzeb fizycznych i

zwrócenia na siebie uwagi

ochrony przed zaniedbaniem, przemocą i

wykorzystaniem

kontaktów i relacji społecznych

obrony, w tym prawo do korzystania z

pomocy obrońcy

przynależności (np. do rodziny, grupy

itp.)

odmowy składania wyjaśnień uznania i szacunku ze strony innych

ochrony przed dyskryminacją otrzymania wsparcia w integralnym

rozwoju

wykonywania praktyk religijnych i

korzystania z posług religijnych

budowania i potwierdzania własnej

tożsamości

świadczenia z tytułu wypadku lub choroby pozyskania sensu życia

poszanowania własnej godności poczucia bezpieczeństwa i

doświadczania miłościSTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 18 z 47

III. Kodeks norm i zasad ochrony potrzeb i praw małoletnich

Zapisy ogólne kodeksu norm i zasad

§ 11

1. Każdy członek wspólnoty ma obowiązek respektować prawo małoletniego do

ochrony swoich praw i potrzeb, umożliwiać poznanie i zrozumienie tych praw,

a także szanować jego godność oraz prawo do rozwoju duchowego

i religijnego.

2. W relacji osoby dorosłej do małoletniego stanowczo zabronione są wszelkie

formy przemocy fizycznej, psychicznej, wykorzystania seksualnego, uwodzenia

i zaniedbania.

3. Każdy członek wspólnoty jest zobowiązany reagować na zachowania

naruszające niniejsze Standardy oraz przeciwdziałać zjawiskom, o których

mowa w ust. 2, gdy występują one pomiędzy podopiecznymi.

4. Wykaz zachowań w ramach dobrych praktyk w relacji dorosły - małoletni oraz

małoletni - małoletni zaprezentowano w załączniku nr 1.

5. Ochronie małoletnich podlega również informacja wrażliwa obejmująca

wizerunek, wiadomości o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej,

opiekuńczej i prawnej.

W kontaktach z małoletnim

zachowujemy podstawowe zasady

w relacjach poprzez:

W kontaktach z małoletnim

stosujemy sposoby komunikacji

uwzględniające:

Równe traktowanie wszystkich

małoletnich bez względu na ich płeć,

orientację seksualną, sprawność lub

niepełnosprawność, status społeczny,

etniczny, kulturowy, religijny i

światopogląd

Zwracanie się z szacunkiem i

życzliwością

Poszanowanie nietykalności cielesnej Dostosowanie przekazywanych

treści i ich form do wieku

małoletniegoSTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 19 z 47

Poszanowanie prawa do prywatności

(m.in. fizycznej, przestrzeni

osobistej, kontaktów społecznych)

Używanie form dyscyplinowania,

nienaruszających praw

małoletniego, dobranych adekwatnie

do ich wieku i poziomu rozwoju.

Metody te nie mogą naruszać

godności i nietykalności osobistej

dzieci (zakaz stosowania kar

fizycznych),

Budowanie klimatu zaufania i

zapewnienie aury bezpieczeństwa.

Organizowanie spotkań

indywidualnych z małoletnimi,

wyłącznie w uzasadnionych z

perspektywy opiekuńczo-

wychowawczej i edukacyjnej oraz

przy spełnieniu warunków

bezpieczeństwa.

Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim

§ 12

1. Wszystkie spotkania z dziećmi na terenie Prowincji powinny być organizowane

w miejscach oficjalnych, ogólnodostępnych i do tego przygotowanych.

2. Nie należy przebywać z dzieckiem sam na sam w warunkach odizolowanych.

Jeżeli dobro dziecka wymaga indywidualnego spotkania, nie może się ono

odbywać w sekrecie (zalecane powiadomienie rodziców lub przełożonego)

i w warunkach odizolowanych. Osoba przeprowadzająca spotkanie powinna

zadbać o transparentność (np. przeszklone lub uchylone drzwi pomieszczenia,

które nie mogą być zamknięte na klucz, obecność innych osób w bezpośrednim

pobliżu, powiadomienie innych osób o spotkaniu itp.) indywidualnych spotkań

z dziećmi. Spotkania takie nie powinny odbywać się w późnych godzinach

wieczornych (po godz. 20.00 lub nocą).

3. Dzieci powinny zawsze pozostawać pod opieką osoby dorosłej. Podczas

pełnienia funkcji wychowawczych opiekunowie nie mogą pozostawać pod

wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych ani przyjmować ich

w obecności dzieci.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 20 z 47

4. Niestosowne jest skracanie dystansu przez przechodzenie na „ty” osoby

dorosłej z małoletnim.

5. W prywatne życie małoletniego wolno ingerować tylko w takim wymiarze,

w jakim wymaga tego konkretny problem.

6. W przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat seksualności należy

wykazać się delikatnością i roztropnie rozeznać, czy takiej rozmowy nie

powinien przeprowadzić specjalista.

7. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych, unikać

innego niż niezbędny kontaktu fizycznego z małoletnim. Dotyczy to zwłaszcza

pomagania małoletniemu w ubieraniu i rozbieraniu, jedzeniu, myciu

i w korzystaniu z toalety.

8. Zabrania się częstowania dzieci tytoniem, alkoholem i innymi substancjami

psychoaktywnymi, posiadania środków niedozwolonych przez prawo. Nie

wolno również tolerować ich posiadania oraz zażywania przez małoletnich.

Zasady korzystania wszelkich urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci

Internetu oraz ochrony małoletnich chroniącymi przed treściami szkodliwymi

i zagrożeniami w sieci

§ 13

1. Obowiązkiem Prowincji jest wykorzystanie i udostępnianie sieci, tak aby nie

szkodzić ani nie zagrażać rozwojowi psychofizycznemu małoletniego.

2. Udostępniona sieć internetowa musi pozostać zabezpieczona poprzez:

1) oprogramowanie filtrujące treści internetowe,

2) oprogramowanie monitorujące korzystanie z Internetu (zastępczo

dopuszcza się prowadzenie innych działań monitorujących),

3) oprogramowanie antywirusowe,

4) oprogramowanie antyspamowe,

5) zaporę sieciowa (fire wall).

3. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do internetu:

1) infrastruktura sieciowa umożliwia dostęp do internetu, zarówno

personelowi jak i małoletnim,

2) wszystkie komputery z dostępem do internetu muszą posiadać

zainstalowanie i aktualne oprogramowanie antywirusowe,STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 21 z 47

3) małoletni, o ile jest to możliwe, korzystają z komputera tylko pod opieką

osoby dorosłej,

4) korzystanie z multimediów, Internetu i programów użytkowych służy

wyłącznie celom informacyjnym, edukacyjnym i rozrywkowym

z zachowaniem zasad bezpieczeństwa,

5) użytkownikowi komputera zabrania się: instalowania oprogramowania

oraz dokonywania zmian w konfiguracji oprogramowania

zainstalowanego w systemie, usuwania cudzych plików, odinstalowania

programów, dekompletowania sprzętu, dotykania elementów z tyłu

komputera, kabli zasilających, a także kabli sieciowych.

IV. Procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia

krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego

Powzięcie informacji o przemocy

§ 14

1. Wiadomość o fakcie przemocy lub wykorzystania małoletniego lub

o prawdopodobieństwie tych faktów może pochodzić z różnych źródeł, m. in.:

1) przekazania osobie zaufanej lub innej osobie informacji sugerującej lub

bezpośrednio wskazującej na formę przemocy od samego małoletniego,

2) osoby trzeciej ujawniającej, iż wie od małoletniego, że w stosunku do

niego lub innego małoletniego użyto przemocy lub nadal jest

wykorzystywany i doznaje formy przemocy,

3) wystąpienia oznak cielesnych (np. zranienia) przez małoletniego, który

nie potrafi przedstawić wystarczających wyjaśnień,

4) zaburzenia zachowania małoletniego mogących wskazywać na

prawdopodobne doświadczanie przemocy.

2. Każdy małoletni może zgłosić ustnie lub pisemnie, dowolnej osobie, do której

ma zaufanie, a w szczególności osobie zaufanej wyznaczonej przez Ministra

Prowincjalnego, fakt stosowania wobec niego przemocy. Zgłoszenie

doznawanej krzywdy może nastąpić w bezpośredniej rozmowie, SMS-em,

drogą elektroniczną, telefoniczną lub inną dostępną, w każdym czasie.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 22 z 47

3. Fakt ujawnienia nie podlega ocenie uwiarygadniającej, lecz wymaga

każdorazowo zareagowania.

4. Osoba zaufana lub inna osoba, która powzięła informację od krzywdzonego

małoletniego podejmuje w pierwszej kolejności działania:

1) mające na celu zatrzymanie krzywdzenia małoletniego,

2) wezwania pogotowia, jeżeli wystąpiło poważne uszkodzenie ciała,

3) poinformować o zdarzeniu, lub swoich podejrzeniach co do krzywdzenia

małoletniego Zespół ds. Prewencji,

4) sporządzić notatkę opisującą zdarzenie, w szczególności przyczynę

wystąpienia podejrzenia o krzywdzeniu dziecka.

5. W przypadku dziecka obcojęzycznego lub mającego trudności w mowie

i piśmie, osoba, do której zgłosił się małoletni zapewnia pomoc w nawiązaniu

komunikacji poprzez skorzystanie z pomocy osoby władającej językiem obcym

lub zapewnia komunikację w innych formach, np. poprzez wykorzystanie

alternatywnych i wspomagających metod komunikacji.

6. W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego

ściganego z oskarżenia publicznego należy złożyć zawiadomienie

o podejrzeniu przestępstwa.

7. Przestępstwami, o których zawiadamia się organy ścigania są w szczególności:

1) art. 197 Kodeksu karnego (zgwałcenie i wymuszenie czynności

seksualnej),

2) art. 198 Kodeksu karnego (seksualne wykorzystanie niepoczytalności

lub bezradności),

3) art. 199 Kodeksu karnego (seksualne wykorzystanie stosunku

zależności lub krytycznego położenia),

4) art. 200 Kodeksu karnego (seksualne wykorzystanie małoletniego),

5) art. 200a Kodeksu karnego (elektroniczna korupcja seksualna

małoletniego),

6) art. 200b Kodeksu karnego (propagowanie pedofilii),

7) art. 202 Kodeksu karnego (publiczne prezentowanie treści

pornograficznych),

8) art. 207 Kodeksu karnego (znęcanie się),

9) art. 209 Kodeksu karnego (rozpijanie małoletniego),STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 23 z 47

10) art. 210 Kodeksu karnego (porzucenie małoletniego).

8. Należy przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu

powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ

stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów

przestępstwa (np. zabezpieczenie nagrań z monitoringu).

9. Stwierdzenie stosowania przemocy przez osobę dorosłą w stosunku do

małoletniego skutkuje okresowemu lub stałemu wycofaniu jej z pracy

polegającej na kontaktach z małoletnimi.

10. Jeśli niewłaściwe zachowanie dotyczy małoletniego lub zachowań małoletnich

wobec siebie nawzajem, należy niezwłocznie zawiadomić rodziców i wraz z nimi

podjąć odpowiednie działania. Kontaktu z rodzicami dokonuje bezpośredni

opiekun małoletniego, powiadamiając jednocześnie Zespół ds. Prewencji.

11. W przypadku gdy małoletni jest zaniedbywany lub rodzice działają na

niekorzyść małoletniego należy wystąpić do sądu rodzinnego o wgląd

w sytuację rodziną.

12. Wdrożenie procedury „Niebieskiej karty” następuje w przypadku podejrzenia

przemocy domowej rozumianej jako jednorazowe albo powtarzające się

umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną,

psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby

doznającej przemocy domowej, w szczególności:

1) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub

mienia,

2) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym

seksualną,

3) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym,

wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

4) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków

finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania

samodzielności finansowej,

5) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej

poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za

pomocą środków komunikacji elektronicznej.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 24 z 47

Działania formalno-prawne

§ 15

1. W przypadku stwierdzenia wystąpienia przemocy wobec małoletniego, Zespół

ds. Prewencji:

1) informuje rodzica lub opiekuna prawnego o zaistniałym zdarzeniu,

2) wypełnia kartę interwencji, która stanowi załącznik nr 2, na podstawie

notatki sporządzonej przez osobę poinformowaną,

3) dokonuje zawiadomienia organów ścigania, placówek opiekuńczych,

sądu lub innych właściwych ze względu na charakter zdarzenia,

4) opracowuje plan wsparcia małoletniego.

2. Zespół, o którym mowa w ust. 1, może korzystać z pomocy ośrodka pomocy

społecznej, policji oraz poradni psychologiczno-pedagogicznej.

3. Na posiedzenie Zespołu ds. Prewencji mogą zostać zaproszeni rodzice

pokrzywdzonego małoletniego.

4. W przypadku zgłoszenia wystąpienia przemocy w stosunku do małoletniego

oraz braku podjęcia działań, Zespół ds. Prewencji sporządza notatkę

obejmującą pełne uzasadnienie odstąpienia od podejmowania działań.

5. Zakończenie procedury następuje w przypadku:

1) ustania przemocy w małoletniemu i uzasadnionego przypuszczenia

o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy oraz po zrealizowaniu

indywidualnego planu wsparcia małoletniego albo

2) rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań.

6. Zakończenie procedury wymaga udokumentowania w formie protokołu

podpisanego przez przewodniczącego Zespołu ds. Prewencji, który powinien

zawierać:

1) dane dotyczące osób, wobec których realizowana była procedura;

2) datę rozpoczęcia i zakończenia procedury;

3) opis podjętych działań w ramach procedury.

7. O zakończeniu procedury powiadamia się podmioty uczestniczące

w procedurze po jej zakończeniu.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 25 z 47

Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia

§ 16

1. Każdy małoletni, który mówi o doświadczanej przez siebie krzywdzie, winien

zostać przyjęta z szacunkiem i uważnie wysłuchana.

2. Rodzic lub opiekun prawny osoby skrzywdzonej otrzymuje informację

o możliwych formach pomocy, z której może skorzystać na terenie Prowincji lub

poza nią.

3. W sytuacji, gdy osoba wskazana jako sprawca jest osobą zaangażowaną

w działania Prowincji, należy jak najszybciej zapewnić bezpieczeństwo osobie

skrzywdzonej (np. przez niedopuszczanie do niej osoby wskazanej lub

podejrzanej o krzywdę).

4. Troska wobec osoby skrzywdzonej i jej bliskich polega przede wszystkim na

życzliwym wysłuchaniu i pomocy w odbudowaniu jej więzi z Bogiem i zaufania

do Kościoła. Organizowana jest w porozumieniu z Zespołem ds. Prewencji

pomoc duchowa i psychiczna.

5. Jeśli osoba skrzywdzona należała do jakiejś grupy, również inni uczestnicy tej

grupy powinni otrzymać pomoc.

6. Inne osoby powinni być we właściwy sposób poinformowane o tym, co się

wydarzyło oraz otrzymać stosowną pomoc. Należy przy tym zachować zasadę

ochrony dobrego imienia osoby skrzywdzonej.

7. Jeśli zgłoszenie dotyczy innej krzywdy czy niewłaściwego zachowania, osoba

zgłaszająca (lub rodzic czy opiekun prawny) otrzymuje informację o podjętych

w sprawie krokach.

8. Wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, jednakże

osoby skrzywdzonej nie wolno zobowiązywać do zachowania tajemnicy.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 26 z 47

IV. Organizacyjny i kompetencyjny schemat odpowiedzialności

w zakresie ochrony małoletnich

Zakres odpowiedzialności Prowincji

§ 17

1. Odpowiedzialnym za opracowanie Standardów jest Minister Prowincjalny.

2. Minister Prowincjalny powołuje Zespół ds. Prewencji, składający się

przynajmniej z 5 członków.

3. Członkami obligatoryjnymi Zespołu ds. Prewencji są:

1) Delegat ds. ochrony dzieci i młodzieży,

2) Delegat ds. kontaktu z pokrzywdzonymi,

3) Kurator dla sprawców przestępstw związanych z wykorzystywaniem

seksualnym osób małoletnich w Kościele.

4. Minister Prowincjalny może zaprosić do działania w ramach Zespołu

ds. Prewencji osoby duchowne i świeckie posiadające wiedzę i doświadczenie

w zakresie:

1) szeroko rozumianej ochrony małoletnich przed przemocą,

2) psychologii,

3) osoby zaufane.

5. Zespół ds. Prewencji realizuje zadania w zakresie przewidzianym przez

Standardy w szczególności poprzez:

1) prowadzenie stałych działań w zakresie asekuracji i przeciwdziałania

wystąpienia przemocy w stosunku do małoletnich,

2) udzielania wsparcia w przypadku stwierdzenia wystąpienia przemocy

w stosunku do małoletnich,

3) składania zawiadomień, wyjaśnień i innych niezbędnych środków

dowodowych przed organami ścigania, sądem rodzinnym, itp.

4) wdrażania procedury „Niebieskiej karty”,

5) współpracę z funkcjonującymi w ramach struktury Prowincji Komisjami,

Delegatami i samodzielnymi stanowiskami,

6) wyznaczanie osób bezpośrednio zaangażowanych w pomoc

poszkodowanemu małoletniemu z uwzględnieniem wiedzy, kompetencji

oraz zaufania pokrzywdzonego małoletniego do wyznaczonej osoby,STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 27 z 47

7) przygotowanie członków Prowincji do wdrażania i stosowania

standardów ochrony małoletnich,

8) weryfikację i przygotowywanie zmian standardów ochrony małoletnich.

6. W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania

seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu)

Minister Prowincjalny może poszerzyć skład Zespołu ds. Prewencji o osoby

posiadające wiedzę, dobre relacje lub wysoki poziom zaufania w stosunku do

krzywdzonego małoletniego.

7. Zespół ds. Prewencji, w zależności od potrzeb, może powołać przedstawiciela

zespołu w terenie, reprezentującego i działającego w imieniu Zespołu.

8. Realizację zadań w zakresie ochrony przed cyberprzemocą realizuje Komisja

ds. Środków Społecznego Przekazu.

9. Osobami, odpowiedzialnymi za przyjęcie zgłoszenia jest każda osoba mająca

pośredni lub bezpośredni kontakt z małoletnim, która to, w opinii małoletniego

jest godna jego zaufania i okaże pomoc w zakresie, jakim małoletni wymaga

i oczekuje.

10. Zespół ds. Prewencji na koniec I kwartału każdego roku przedkłada do

zatwierdzenia Ministrowi Prowincjalnemu sprawozdanie z działalności za

poprzedni rok kalendarzowy.

11. Minister Prowincjalny wyznacza osobą zaufaną, legitymującą się nienaganną

opinią i reputacją osobistą, która uprawniona jest do przyjmowaniu zgłoszeń w

zakresie nadużyć lub przestępstw dokonanych na szkodę dzieci na terenie

Prowincji.

12. Wykaz osób odpowiedzialnych za obszar ochrony małoletnich w prowincji oraz

dane do kontaktu przedstawia poniższa tabela.

Obszar

odpowiedzialności

Imię i

nazwisko/funkcja

Dane kontaktowe

Osoba

odpowiedzialna za

wdrażanie

Standardów

o. Wojciech Kulig,

Minister Prowincjalny

prowincjal [AT] franciszkanie [DOT] gdansk.plSTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 28 z 47

Osoba zaufana

odpowiedzialna za

przyjmowanie

zgłoszeń

O. Waldemar

Klinkosz

w.klinkosz [AT] uksw [DOT] edu.pl

Osoba

odpowiedzialna za

bezpieczne

korzystanie z

Internetu i mediów

P. Maja Studzińska majastudzinska [AT] gmail [DOT] com

Zespół ds. Prewencji O. Waldemar

Klinkosz

o. Robert Wołyniec

o. Robert Leżohupski

w.klinkosz [AT] uksw [DOT] edu.pl

wikariusz [AT] franciszkanie [DOT] gdansk.pl

glossator [AT] gmail [DOT] com

Poszerzanie świadomości w odpowiedzialności zbiorowej

§ 18

1. Zespół ds. Prewencji organizuje, w zależności od potrzeb, szkolenia

informacyjne dla pracowników, wolontariuszy i innych osób pełniących funkcje

wychowawcze lub zaangażowanych w pracę nad dziećmi i młodzieżą w

zakresie poszerzania wiedzy dotyczącej:

1) rodzajów przemocy (w tym przemocy rówieśniczej);

2) rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);

3) strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);

4) rozmowy z dzieckiem/nastolatkiem/osobą bezbronną na temat krzywdy;

5) rozmowy z dorosłymi (gdy ktoś pracuje z grupą dorosłych) dotyczącą

przemocy;

6) zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie;

7) innych zaleceń obowiązujących w Prowincji.

2. Minister Prowincjalny z własnej inicjatywy lub na wniosek członków Definitorium

może w każdym czasie rekomendować zorganizowanie dodatkowych szkoleń

dla osób wymienionych w ust. 1 lub innych osób współpracujących z Prowincją,STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 29 z 47

a także wydawać wytyczne pogłębiające świadomość ochrony małoletnich i

doskonalące metody jej zapewnienia.

VI. Obowiązki regulacyjnej i dokumentacyjne Prowincji w zakresie

ochrony małoletnich

Zasady zatrudniania pracowników Prowincji

§ 19

1. Minister Prowincji przed nawiązaniem stosunku pracy, niezależne od podstawy

jego nawiązania oraz terminu jego trwania uzyskuje informacje:

1) w przypadku każdego pracownika, wolontariusza, praktykanta

z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych

w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu

karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu

narkomanii7 lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione

określone w przepisach prawa obcego;

2) w przypadku zatrudnienia każdej osoby i dopuszczeniem wolontariuszy

lub praktykantów do kontaktu z uczniami i opieki, z Rejestru Sprawców

Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym.

2. Nie jest wymagane przedstawienie zaświadczeń, w przypadku, gdy

nawiązywany jest kolejny stosunek pracy w ciągu 3 miesięcy od dnia

rozwiązania.

3. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pedagogicznych składają przed

nawiązaniem stosunku pracy pisemne potwierdzenie spełniania warunku:

1) posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych i korzystania z praw

publicznych,

2) że nie toczy się przeciwko kandydatowi postępowanie karne w sprawie

o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub

postępowanie dyscyplinarne.

4. W przypadku zatrudnienia kandydata do pracy lub dopuszczenia do kontaktu

z małoletnimi osoby posiadającej obywatelstwo innego państwa lub osoby

7 (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600).STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 30 z 47

zamieszkującej w ciągu ostatnich 20 lat poza granicami Rzeczypospolitej Polski

je zobowiązany do złożenia przed zatrudnieniem lub dopuszczeniem do

kontaktu z małoletnimi informacji z rejestru karnego państwa, którego jest

obywatelem, uzyskiwanej do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej

związanej z kontaktami z małoletnimi (załącznik nr 7).

5. W przypadku, gdy prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja,

o której mowa w ust. 4, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie

nie prowadzi się rejestru karnego, osoba, o której mowa w pkt 4 , składa

pracodawcy oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była

prawomocnie skazana w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające

przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art.

189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005r.

o przeciwdziałaniu narkomanii oraz, że nie wydano wobec niej innego

orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych,

oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego

uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania

wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych

zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją,

wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem

duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez

małoletnich, lub z opieką nad nimi (załącznik nr 6).

6. Oświadczenia, o których mowa w ust. 5 składane są pod rygorem

odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający

oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści:

„Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego

oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności

karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

7. Informacje, o których mowa w ust. 4-6, utrwalane są w formie wydruku i

załączane do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby

dopuszczonej do działalności związanej z wychowaniem, edukacją,

wypoczynkiem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym,

uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub

z opieką nad nimi.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 31 z 47

8. Zatrudniani pracownicy, wolontariusze i osoby współpracujące z Prowincją

przed rozpoczęciem pracy lub dopuszczeniem do kontaktu z małoletnimi są

zobowiązani do zapoznania się z Kodeksem ochrony małoletnich jednostki

organizacyjnej, jeśli takowy został wydany, zasadami bezpieczeństwa

przetwarzania danych osobowych (RODO) oraz niniejszymi Standardami.

9. Potwierdzenie zapoznania się z w/w dokumentami wymienionymi w ust. 8 oraz

oświadczenia o zobowiązaniu się do ich przestrzegania składane jest w formie

pisemnej i umieszczone w aktach osobowych lub dołączane do umów o

świadczenie działalności wolontariackiej, umów cywilnoprawnych lub innej

stosownej dokumentacji.

Sposób dokumentowania ujawnionych zdarzeń

§ 20

1. Dla każdego zdarzenia podejrzenia krzywdzenia małoletnich zakładana jest

imienna teczka z nazwiskiem małoletniego. Teczkę zakłada

i prowadzi Zespół ds. Prewencji.

2. Do czasu zakończenia sprawy teczka jest należycie chroniona przed dostępem

osób nieuprawnionych.

3. W teczce umieszcza się stosownie do potrzeb:

1) Zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia lub zgłoszenie krzywdzenia

(Załącznik),

2) Protokół rozmowy ze zgłaszającym, o ile jest możliwym jego

sporządzenie,

3) Protokoły i notatki z rozmów z małoletnim i osobą jemu najbliższą lub

niekrzywdzącym rodzicem/opiekunem,

4) Protokół z posiedzenia Zespołu ds. prewencji,

5) Oświadczenia składane w toki prowadzonej sprawy,

6) Inne dokumenty i korespondencję związaną z danym zgłoszeniem.

Zasady przeglądu i aktualizacji Standardów

§ 21

1. Dokument zawierający standardy ochrony małoletnich aktualizowany jest

w zależności od potrzeb. Weryfikacja zapisów standardów ochrony małoletnichSTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 32 z 47

dokonywana jest nie rzadziej niż raz w roku z uwzględnieniem analizy

przypadków, które wystąpiły.

2. Ewaluacja dokumentu dokonywana jest przez Zespół ds. Prewencji we

współpracy z osobami bezpośrednio zaangażowanymi w opiekę nad

małoletnimi, duszpasterzami i innymi osobami wyznaczonymi przez Ministra

Prowincjalnego.

3. Przynajmniej raz w roku Prowincja przeprowadza ankietę monitorującą wśród

pracowników i współpracowników, zgodnie z załącznikiem nr 3 .

4. Wnioski dotyczące zmiany Standardów mogą być zgłaszane do Zespołu ds.

Prewencji.

5. W przypadku zmian prawa, wymagających ich wdrożenia, nowelizacje

Standardów są wprowadzane w formie dekretu wydanego przez Ministra

Prowincjalnego.

6. Minister Prowincjalny przed wydaniem Dekretu zobowiązany jest do uzyskania

zgody Definitorium na wprowadzenie stosownych zmian do Standardów.

Zasady ochrony danych osobowych i wizerunku małoletnich

§ 22

1. Nie jest dopuszczalne ujawnianie danych wrażliwych dotyczących małoletniego

wyszczególnionych w art. 9 ust. 1 RODO8

, obejmujących pochodzenie rasowe

lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe,

przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych

genetycznych, danych biometrycznych w celu jednoznacznego

zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących zdrowia,

seksualności lub orientacji seksualnej tej osoby.

2. Nie wolno utrwalać wizerunku dzieci w formie zdjęć lub filmów bez ich zgody, a

także upubliczniać zdjęć, filmów z udziałem dzieci bez pisemnej zgody ich

rodziców lub opiekunów prawnych, z wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejscach

publicznych w związku z informowaniem o wydarzeniach.

8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. sprawie

ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego

przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.U. UE.L. z 2016 r. Nr 119, poz. 1)STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 33 z 47

3. Osoby uczestniczące w sprawach, co do których powzięto informację

o stosowaniu przemocy wobec nieletniego zobowiązane są do złożenia

oświadczenia o zachowaniu poufności informacji powziętych w procesie

postępowania w sprawie krzywdzenia dziecka oraz przetwarzanych danych

osobowych zgodnie z załącznikiem nr 5.

VIII. Postanowienia końcowe i implementujące

Zastosowanie do osób świeckich

§ 23

1. Wszyscy pracownicy, wychowawcy i osoby sprawujące nadzór nad

bezpieczeństwem małoletnich zobowiązani sią do zapoznania się

i przestrzegania Standardów.

2. Potwierdzenie zapoznania i deklaracja przestrzegania standardów, składana

jest przez pracowników, osoby współpracujące, wolontariuszy oraz inne osoby

sprawujące nadzór nad małoletnimi lub pracujące z dziećmi przed

przystąpieniem do pełnienia powierzonych im zadań i funkcji (załącznik nr 4).

Zastosowanie do osób duchownych

§ 24

1. Minister Prowincjalny i wyznaczeni do tego Bracia w porozumieniu i we

współpracy z Gwardianami, proboszczami i braćmi odpowiedzialnymi za różne

obszary duszpasterstwa są odpowiedzialni za wdrożenie tych Standardów w

w Prowincji.

2. Każdy z Braci zobowiązany jest do zapoznania się z niniejszym dokumentem i

do pisemnego poświadczenia bezwarunkowego jego przyjęcia. Stosowny

dokument zostanie złożony w teczce personalnej w Kurii Prowincjalnej

(załącznik nr 4).

3. Odpowiedzialni za kolejne etapy formacji są zobowiązani zapoznać ze

Standardami Braci w formacji początkowej, którzy począwszy od postulatu

zobowiązani są do pisemnego poświadczenia bezwarunkowego ich

respektowania. Stosowny dokument zostanie złożony w teczce personalnej w

Kurii Prowincjalnej (załącznik nr 4).STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 34 z 47

Postanowienia końcowe

§ 25

1. Standardy udostępniane są w formie pisemnej lub elektronicznej rodzicom,

opiekunom prawnym oraz małoletnim (w wersji skróconej i zrozumiałej dla

dzieci) w celu zaznajomienia się z nimi i ich stosowania.

2. Rodzice albo opiekunowie prawni w imieniu własnym lub odpowiednio w imieniu

dziecka potwierdzają pisemnie lub elektronicznie o zapoznaniu się ze

Standardami.

3. Standardy udostępniane są na każde życzenie przez Zespół ds. Prewencji.

4. Standardy wchodzą w życie w dniu określonym w Dekrecie wydanym przez

Ministra Prowincjalnego.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 35 z 47

Załączniki:

1. Załącznik nr 1 - Wykaz zachowań w ramach dobrych praktyk,

2. Załącznik nr 2 - Karta Interwencji,

3. Załącznik nr 3 - Monitoring standardów (ankieta dla pracowników i

współpracowników),

4. Załącznik nr 4 - Oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony

małoletnich i zobowiązaniu do jej przestrzegania,

5. Załącznik nr 5 - Oświadczenie o zachowaniu poufności informacji powziętych

w procesie postępowania w sprawie krzywdzenia dziecka oraz przetwarzanych

danych osobowych,

6. Załącznik nr 6 - Oświadczenie o niekaralności za przestępstwa na szkodę

małoletnich,

7. Załącznik nr 7 - Oświadczenie o krajach zamieszkania w ciągu ostatnich 20 lat

innych niż Rzeczypospolita Polska.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 36 z 47

Załącznik nr 1 do Standardów Ochrony Małoletnich w

Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu

Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku

Wykaz zachowań w ramach dobrych praktyk

Komunikacja budująca dobre relacje z dziećmi

1. W komunikacji z dziećmi zachowujemy spokój, cierpliwość i szacunek.

Okazujemy też zrozumienie dla trudności i problemów. Reagujemy według

zasad konstruktywnej komunikacji i krytyki na każde obraźliwe, niewłaściwe,

dyskryminacyjne zachowanie lub słowa oraz na wszelkie formy zastraszania i

nietolerancji wśród nich.

2. Zapewniamy dzieciom prawo do odczuwania i mówienia o swoich emocjach, do

wyrażania własnego zdania oraz prawo do bycia wysłuchanym przez dorosłych,

w tym zwłaszcza opiekunów, nauczycieli, wychowawców i kapłanów.

3. Komunikacja z dziećmi prowadzona jest w sposób konstruktywny, budujący

relacje, a nie hierarchię zależności oraz nieufność i wrogość.

4. Nie zawstydzamy, nie upokarzmya, nie lekceważymy i nie obrażamy dzieci.

5. Unikamy wypowiedzi nakazujących, komenderujących, nadmiernie

moralizujących, krytykanckich. Nie wytykamy błędów w sposób, który rani lub

zawstydza.

6. Nie grozimy, nie wyrażamy dezaprobaty wobec zachowania dziecka w sposób

uwłaczający godności i poczuciu jego własnej wartości.

7. Nie reagujemy złośliwościami, sarkazmem, nie dowcipkujemy i nie żartujemy z

dzieci w sposób, który obniża poczucie jego własnej wartości.

8. Słuchamy uważnie, udzielamy przemyślanych odpowiedzi adekwatnych do

wieku dziecka i danej sytuacji.

9. W sytuacji wymagającej interwencji wobec dziecka staramy się zachować

spokój i nie naruszamy jego przestrzeni osobistej.

Komunikacja z dziećmi służąca rozwiązywaniu konfliktów i utrzymywaniu świadomej

dyscypliny.

1. W rozwiązywaniu konfliktów stosujemy następujące zasady konstruktywnej

komunikacji:STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 37 z 47

a. nie oceniamy;

b. nie uogólniamy, nie interpretujemy;

c. oddzielamy problem od osoby, wyrażamy brak akceptacji dla

zachowania a nie człowieka. Skupiamy swoją uwagę na rozmówcy i

koncentrujemy się na tym co mówi;

d. okazujemy dziecku szacunek;

e. upewniamy się, czy dobrze rozumie nasze intencje;

f. mówimy wprost – otwarcie wyrażamy swoje potrzeby, uczucia i

propozycje;

g. udzielamy konkretnych informacji zwrotnych.

2. W procesie rozwiązywania konfliktu dbamy o komunikację dającą dziecku

poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego i psychospołecznego, chroniącą go

od poczucia, że rozwiązanie konfliktu jest dla niego krzywdzące i rodzi u niego

poczucie niesprawiedliwości, zlekceważenia czy odrzucenia.

3. Umiejętnie, w sposób konstruktywny uczestniczymy w rozwiązywaniu

konfliktów.

4. Szybko reagujemy na problemy związane z dyscypliną dzieci:

a. rozwiązujemy pojawiające się problemy z dyscypliną bezpośrednio po

naruszeniu zasad przez dzieci;

b. zwracamy uwagę tym dzieciom, którzy łamią ustalony porządek;

c. wykazujemy empatię wobec dzieci;

d. ustalamy (przypominamy) obowiązujące zasady - wyraźnie określamy

oczekiwane zachowania dotyczące różnych rodzajów aktywności.

5. Metody dyscyplinowania dzieci dobieramy adekwatnie do wieku dzieci wieku i

poziomu rozwoju. Metody te nie mogą naruszać godności i nietykalności

osobistej dzieci - obowiązuje bezwzględny zakaz stosowania kar fizycznych i

odpowiedzialności zbiorowej.

6. Stosowanie środków oddziaływania wychowawczego dzieci stosujemy

rozważnie, w sposób uzasadniony i zrozumiały dla nich.

7. Stosujemy środki oddziaływania wychowawczego w stosunku do dzieci za

niewłaściwe zachowania, dostrzegając i nagradzając jednocześnie pozytywne

zachowania.

Zakaz stosowania przemocy wobec dziecka w jakiejkolwiek formieSTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 38 z 47

1. Nie wykorzystujemy wobec dzieci relacji władzy albo przewagi fizycznej lub

emocjonalnej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).

2. Nie stosujemy żadnej formy przemocy fizycznej i przemocy psychicznej wobec

dzieci, np. takiej jak:

a) izolowanie, pomijanie, obniżanie statusu w grupie;

b) stygmatyzowanie dzieci z powodu ich zdrowia, osiągnięć edukacyjnych,

wyglądu, orientacji seksualnej, światopoglądu czy sytuacji majątkowej;

c) wyszydzanie uczniów, wyśmiewanie, ośmieszanie, poniżanie,

wyzywanie, grożenie;

d) zastraszanie, obrażanie ich godności, stosowanie kar niewspółmiernych

do win;

e) agresywne wypowiedzi, komentarze i ataki na czatach, komunikatorach

i forach internetowych.

f) umieszczanie obraźliwych, ośmieszających dziecko rysunków, zdjęć i

filmów;

g) rozpowszechnianie wszelkich nieprawdziwych, poniżających dziecko

materiałów.

3. Nie stosujemy naruszających godność dziecka wypowiedzi o podtekście

seksualnym, nie nawiązujemy w wypowiedziach do aktywności bądź

atrakcyjności seksualnej w tym:

a) komentarzy na temat ciała, wyglądu, ubioru z podtekstem seksualnym;

b) dyskryminujących komentarzy odnoszących się do płci;

c) nie piszemy do dzieci wulgarnych lub dwuznacznych smsów, e-maili;

d) nie publikujemy żadnych prywatnych zdjęć ani innych informacji o

dzieciach i ich rodzinach w osobistych mediach społecznościowych, np.

Facebooku, bez zgody zainteresowanych stron;

e) nie wdajemy się w prywatne rozmowy w mediach społecznościowych,

nie zamieszczamy komentarzy i nie udostępniamy zdjęć, w jakimkolwiek

podtekście lub kontekście, które mogłyby dziecku wyrządzić krzywdę.

Niedozwolone zachowania w relacji między dziećmi:

Zakaz stosowania agresji i przemocy wobec innych dzieci:

1. agresji i przemocy fizycznej w różnych formach, np.:STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 39 z 47

 bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie;

 wymuszenia;

 napastowanie seksualne;

 nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą;

 fizyczne zaczepki;

 zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań;

 rzucanie w kogoś przedmiotami.

2. Agresji i przemocy słownej w różnych formach, np.:

 obelgi, wyzwiska;

 wyśmiewanie, drwienie, szydzenie;

 bezpośrednie obrażanie;

 plotki i obraźliwe żarty, przedrzeźnianie;

 groźby;

 stalking.

3. Agresji i przemocy psychicznej w różnych formach, np.:

 poniżanie;

 wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie;

 pisanie na ścianach (np. w toalecie lub na korytarzu, w mediach

społecznościowych);

 wulgarne gesty;

 śledzenie, szpiegowanie;

 obraźliwe SMSy i MMSy, itp;

 wiadomości na forach internetowych lub tzw. pokojach do czatowania;

 telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające;

 niszczenie, zabieranie rzeczy należących do ofiary;

 straszenie;

 uporczywe wpatrywanie się w osobę;

 szantażowanie;

 odwracanie się i pomijanie w rozmowie.

Szacunek w kontaktach internetowych i zakaz cyberprzemocySTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 40 z 47

1. Szanuj innych i traktuj ich tak, jak chcesz, by traktowali Ciebie - dotyczy to

wszystkich typów Twojej aktywności w sieci. Po drugiej stronie ekranu jest drugi

człowiek.

2. Pamiętaj, że cyberprzemoc często zaczyna się od tzw. „niewinnych żartów”. Nie

każdy ma takie samo poczucie humoru. Uważaj na to, co piszesz i co

publikujesz, w Internecie nic nie ginie. W świecie wirtualnym łatwo poruszyć

lawinę wzajemnych niechęci, co może doprowadzić do konkretnej formy

przemocy.

3. Nie udostępniaj kontaktów do innych osób (telefonicznych, mailowych) bez ich

zgody.

4. Dbaj o swój oraz innych wizerunek w sieci – nie publikuj wrażliwych danych,

powierzonych ci informacji oraz zdjęć i filmów ośmieszających innych. Szanuj

ich prywatność.

5. Chroń intymność swoją i innych. Nie wysyłaj i nie udostępniaj zdjęć lub filmów,

które by ją naruszały.

6. Sprzeciwiaj się hejtowi, sam nie publikuj obrażających i agresywnych

komentarzy oraz reaguj, gdy zauważysz, że ktoś jest poniżany w Internecie. Nie

przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości. Zgłoś takie działania odpowiednim

osobom.

7. Nie prowokuj innych do niepotrzebnych, nieuzasadnionych kłótni. Trolling,

świadome poniżanie, nękanie i zaczepki są zachowaniami niedopuszczalnymi.

8. Nie wykluczaj swoich rówieśników z grup w mediach społecznościowych

z powodu swoich prywatnych niechęci.

9. Nie podszywaj się w Internecie pod inne osoby. Takie zachowanie

w cyberprzestrzeni jest kradzieżą tożsamości. To jest przestępstwo.

10. Jeżeli zauważysz, że ktoś nie wylogował się ze swojego konta, nie wykorzystuj

tej sytuacji do działań, które przyniosłyby mu szkodę, ale życzliwie poinformuj

go o jego nieuwadze.

11. Pamiętaj, że groźby, pomówienia, nawoływanie do nienawiści, prześladowanie,

ośmieszanie w cyberprzestrzeni także są karalne. Twoje działania w sieci nie

są anonimowe.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 41 z 47

Załącznik nr 2 do Standardów Ochrony Małoletnich w

Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu

Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku

KARTA INTERWENCJI

Numer zgłoszenia

/sygnatura

Data i czas zgłoszenia

Imię i nazwisko osoby

zgłaszającej

(nr tel., e-mail)

Imię i nazwisko osoby

skrzywdzonej

(nr tel., e-mail)

Imię i nazwisko osoby

stosującej przemoc

(nr tel., e-mail)

Forma krzywdzenia,

miejsce, okoliczności

towarzyszące

Świadkowie

Forma podjętej

interwencji

(zakreślić właściwe)

o Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa

(art. 304 k.p.k.)

o Wniosek o wgląd w sytuację dziecka/rodziny

o Inny rodzaj interwencji (jaki?)

Dane organu/

placówek/osób/

instytucji, do których

zgłoszono interwencję i z

którymi się kontaktowano

Czytelne podpisy osób

uczestniczących

w przyjmowaniu

zgłoszenia

………………………………….

miejscowość, dataSTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 42 z 47

Załącznik nr 3 do Standardów Ochrony Małoletnich w

Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu

Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku

MONITORING STANDARDÓW

– ANKIETA DLA PRACOWNIKÓW I WSPÓŁPRACOWNIKÓW

Lp. Pytanie TAK NIE

1. Czy znasz standardy ochrony małoletnich obowiązujące

w Prowincji?

2. Czy uważasz, że potrafisz rozpoznać syndromy

krzywdzonego małoletniego?

3. Czy wiesz w jaki sposób zareagować na symptomy

krzywdzenia małoletniego?

4.

Czy zaobserwowałeś naruszenie zasad określonych w

Standardach oraz w pozostałych regulaminach i

procedurach przez innego pracownika?

5.

Czy masz uwagi/sugestie/przemyślenia związane z

funkcjonującymi w Prowincji „Standardów Ochrony

Małoletnich”?

(Jeżeli tak, opisz je w tabeli poniżej)

6.

Czy jakieś działanie związane z przyjęciem Standardów

jest odbierane jako trudne lub niechętnie podchodzisz do

jego realizacji z innych powodów?

NAPISZ: Jakie zasady zostały naruszone?

NAPISZ: Jakie działania podjąłeś?

NAPISZ: Czy masz jakieś sugestie lub propozycję poprawy obowiązujących

standardówSTANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 43 z 47

Załącznik nr 4 do Standardów Ochrony Małoletnich w

Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu

Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku

OŚWIADCZENIE O ZAPOZNANIU SIĘ ZE STANDARDAMI OCHRONY MAŁOLETNICH

I ZOBOWIĄZANIU DO JEJ PRZESTRZEGANIA

W trybie art. 21 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom

przestępczością na tle seksualnym (Dz.U. 2023 poz. 1304 z późn. zm.)

Ja, niżej podpisana/y, oświadczam, że zapoznałam/zapoznałem się z treścią

dokumentu pod nazwą: „Standardy Ochrony Małoletnich w Prowincji Św.

Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku” i zobowiązuje się do ich bezwzględnego przestrzegania.

………………………………………….. …………………………………………..

/miejscowość i data/ /czytelne imię i nazwisko/

…………………………………………..

/podpis/STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 44 z 47

Załącznik nr 5 do Standardów Ochrony Małoletnich w

Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu

Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku

OŚWIADCZENIE O ZACHOWANIU POUFNOŚCI INFORMACJI POWZIĘTYCH W

PROCESIE POSTĘPOWANIA W SPRAWIE KRZYWDZENIA DZIECKA

ORAZ PRZETWARZANYCH DANYCH OSOBOWYCH

Niniejszym oświadczam, że znana jest mi treść przepisów art. 241 § 1 - § 3 Kodeksu

karnego9 i wynikające z nich zakazy:

1. rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania przygotowawczego,

zanim zostały ujawnione w postępowaniu sądowym,

2. rozpowszechnia publicznie wiadomości z rozprawy sądowej prowadzonej

z wyłączeniem jawności,

3. rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania prowadzonego na

podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Oświadczam, że znane są mi zasady bezpiecznego przetwarzania danych osobowych

na podstawie przepisów RODO. Zobowiązuję się jednocześnie do zachowania w

tajemnicy wszelkich informacji, które zostały mi ujawnione w procedurze

interwencyjnej w związku ze zgłoszeniem przemocy wobec dziecka, zawiadomieniem

o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę dziecka lub podjęciem innych

działań w celu ochrony dziecka.

………………………………………….. …………………………………………..

/miejscowość i data/ /czytelne imię i nazwisko/

…………………………………………..

/podpis/

9 Art. 241 [Rozpowszechnianie wiadomości]

§ 1. Kto bez zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania przygotowawczego,

zanim zostały ujawnione w postępowaniu sądowym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności

albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia publicznie wiadomości z rozprawy sądowej

prowadzonej z wyłączeniem jawności.

§ 3. Karze określonej w § 1 podlega, kto bez zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomości

z postępowania prowadzonego na podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 45 z 47

Załącznik nr 6 do Standardów Ochrony Małoletnich w

Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu

Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku

OŚWIADCZENIE O NIEKARALNOŚCI

ZA PRZESTĘPSTWA NA SZKODĘ MAŁOLETNICH

Ja,………………………………………………………………, legitymujący (-a) się

dowodem osobistym/paszportem o nr………………………….………………:

1. Oświadczam, że nie byłem (-am) skazany (-a) za czyny zabronione odpowiadające

przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a

i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu

narkomanii oraz, że nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym

stwierdzono, iż dopuściłem (-am) się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma

obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub

ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk,

wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych

z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad

psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych

zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.

2. Składając powyższe oświadczenie, podlegam odpowiedzialności karnej w trybie art.

233 Kodeksu karnego i jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie

fałszywego oświadczenia

………………………………………….. …………………………………………..

/miejscowość i data/ /czytelne imię i nazwisko/

…………………………………………..

/podpis/STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 46 z 47

Załącznik nr 7 do Standardów Ochrony Małoletnich w

Prowincji Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu

Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce

(Franciszkanów) w Gdańsku

OŚWIADCZENIE O KRAJACH ZAMIESZKANIA W CIĄGU OSTATNICH 20 LAT

INNYCH NIŻ RZECZYPOSPOLITA POLSKA

W trybie art. 21 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom

przestępczością na tle seksualnym (tj. Dz.U. 2023 poz. 1304 z późn. zm.)

Ja, niżej podpisany/a, oświadczam, że:

1. Posiadam obywatelstwo innego państwa niż Rzeczypospolita Polska: tak/nie.

2. Jeśli odpowiedz brzmi „tak”, to proszę wpisać

państwo………………………………..

3. W ciągu ostatnich 20 lat zamieszkiwałem/nie zamieszkiwałem w innych

państwach.

4. Proszę wpisać państwo/państwa:

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Do oświadczenia załączam informację z rejestru karnego tego/tych państw

uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej

z kontaktami z dziećmi: tak/nie.

1. Do oświadczenia załączam informację z rejestru karnego tego/tych państw,

gdyż państwo to nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodo-

wej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi: tak/nie.

2. Oświadczam, że prawo państwa …………………………………………. nie

przewiduje sporządzenia informacji z rejestru karnego: tak/nie.

3. Oświadczam, że w państwie ……………………………. nie prowadzi się

rejestru karnego: tak/nie.STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W PROWINCJI GDAŃSKIEJ

str. 47 z 47

4. Oświadczam, że nie byłem prawomocnie skazany w państwie…………………

za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV

Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29

lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec mnie innego

orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściłem się takich czynów zabronionych, oraz

nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub

ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk,

wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z

wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad

psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych

zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad nimi.

5. Oświadczam, że jestem świadomy, że składając ww. oświadczenia, podlegam

odpowiedzialności karnej w trybie art. 233 Kodeksu karnego, to jest

odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

………………………………………….. …………………………………………..

/miejscowość i data/ /czytelne imię i nazwisko/

…………………………………………..

/podpis/